Σάββατο 6 Μαρτίου 2021

Ήχοι του δάσους

 Τα υπέροχα ελληνικά δάση είναι γεμάτα ήχους, είτε από τα ζώα που ζουν μέσα σε αυτά, είτε από τα δέντρα και τις δυνάμεις της φύσης όπως ο αέρας, οι κεραυνοί, η βροχή, το χιόνι και η χιονοθύελλα, το νερό που υπάρχει στο δάσος και σχηματίζει ποτάμια, λίμνες και καταρράκτες. Τους ήχους που κάνει το κάθε ζώο μπορείτε να τους βρείτε πηγαίνοντας στο blog αυτό, στα taxa δηλαδή στις ομάδες που είναι χωρισμένα τα ζώα (θηλαστικά, πτηνά, ερπετά, αμφίβια κλπ). Τους ήχους από τις δυνάμεις της φύσης θα τους ακούσουμε εδώ. Πολλοί καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν από το δάσος και τους ήχους του και δημιούργησαν υπέροχες μουσικές συνθέσεις, πίνακες ζωγραφικής, ποιήματα και θεατρικά έργα. Ας ξεκινήσουμε από το δάσος και μετά θα δούμε μία μία τις δυνάμεις της φύσης.

Τα δάση είναι τόσο πολύτιμα που δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτά. Παράγουν οξυγόνο, αποτελούν καταφύγιο για τόσα πολλά ζώα, αποτρέπουν τις πλημμύρες, είναι χώρος αναψυχής και ξεκούρασης. Η Ελλάδα έχει μεγάλη ποικιλία από δάση για τα οποία μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Ο Ρώσσος συνθέτης Πιότρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι (1840-1893) εμπνεύστηκε από το δάσος και έγραψε μια μουσική σύνθεση (μπαλέτο) με τίτλο "Η ωραία κοιμωμένη του δάσους". Πίνακες με θέμα το δάσος μπορείτε να δείτε εδώ και ποιήματα εδώ.

Το δάσος της Δαδιάς (Αλεξανδρούπολη), πηγή: Φορέας Διαχείρισης Εθνικού πάρκου Δαδιάς (Αλεξανδρούπολη)

Ο αέρας
Ο αέρας περνώντας ανάμεσα από τα φύλλα των δέντρων και ανάμεσα από τους κορμούς τους θα δημιουργήσει υπέροχους  ήχους που δρουν χαλαρωτικά στον άνθρωπο. Το απαλό αεράκι θα κάνει τα φύλλα να ακουμπούν το ένα το άλλο παράγοντας τον ήχο που ονομάζουμε θρόισμα. Όταν ο αέρας είναι πιο δυνατός, κατά τη διάρκεια του χειμώνα δηλαδή, τότε ακούμε έναν πιο δυνατό ήχο που μας ενεργοποιεί. Στο βίντεο αυτό έχουν ηχογραφήσει τον αέρα σε δάσος της Pennsylvania στην Αμερική με φυλλοβόλα δέντρα και εδώ ο αέρας όπως φυσάει ανάμεσα σε πεύκα. 
Ο Γερμανός συνθέτης Johann Sebastian Bach (1685-1750) γοητευμένος από τον αέρα που φυσά συνέθεσε τη σουίτα αρ. 3 σε Ρε μείζονα (ΒWV 1038).
Ένα ποίημα με τίτλο "Τα παιχνίδια του αέρα" της Ντίνας Χατζηνικολάου μπορείς να διαβάσεις στο Ανθολόγιο της Α' και Β'΄Δημοτικού. Περισσότερα ποιήματα για τον αέρα εδώ.
Ο Ολλανδός ζωγράφος Vincent Van Gogh (1853-1890) ζωγράφισε το 1887 όταν ζούσε στο Παρίσι έναν πίνακα με στάχια που τα φυσά ο αέρας. Στον πίνακα αυτό έχεις την αίσθηση ότι είσαι μέσα στο χωράφι δίπλα στα στάχια. Τον πίνακα μπορείτε να δείτε στη συλλογή του μουσείου Van Gogh όπου θα βρείτε περισσότερες πληροφορίες. 


Η βροχή
Όπου υπάρχει δάσος υπάρχει και βροχή, για αυτό θα πρέπει να μην καταστρέφουμε τα δάση αλλά να τα προστατεύουμε και να τα συντηρούμε. Τα ποτάμια και οι λίμνες αναβλύζουν το δικό τους νερό και θα δροσίσουν το δάσος και τα ζώα του. Όμως η βροχή θα ποτίσει και εκείνα τα μέρη όπου δεν υπάρχει λίμνη ή ποτάμι. Δείτε σε αργή κίνηση τις σταγόνες της βροχής που πέφτουν στα φύλλα των δέντρων και στα μανιτάρια. Εδώ ένα drone πέταξε πάνω από μια λίμνη, ενώ έβρεχε. Η βροχή ποτίζει το δάσος άλλοτε σιγά σιγά και άλλοτε με δύναμη ως μια ξαφνική καταιγίδα. Οι ήχοι της βροχής, όπως οι περισσότεροι ήχοι της φύσης είναι χαλαρωτικοί. 
Μια καλοκαιρινή καταιγίδα θα περιγράψει με τη μουσική του ο Ιταλός βιολονίστας και συνθέτης Antonio Vivaldi (1678-1741) στο κοντσέρτο του "Οι τέσσερις εποχές" το οποίο συνέθεσε το 1723. Το κοντσέρτο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη το καθένα από τα οποία είναι αφιερωμένο σε μία εποχή του χρόνου ξεκινώντας από την Άνοιξη. Έτσι στο δεύτερο μέρος, που είναι το καλοκαίρι, γρήγορες μελωδίες που παίζονται forte θα περιγράψουν τους κεραυνούς και τους ήχους της καλοκαιρινής καταιγίδας. 
Ποιήματα για τα σύννεφα εδώ και για τη βροχή εδώ.

 
Οι κεραυνοί
Μας σαγηνεύουν και μας προκαλούν δέος. Οι κεραυνοί προέρχονται από ηλεκτρισμένα σύννεφα καταιγίδων αλλά ο ακριβής τρόπος που το νεφικό σύστημα ηλεκτρίζεται παραμένει άγνωστος! Ο ήχος του κεραυνού ονομάζεται βροντή, είναι εντυπωσιακός και μπορείτε να τον ακούσετε εδώ, ενώ περισσότερα στοιχεία για την καταιγίδα και τους κεραυνούς στη σελίδα του www.meteo.gr.

πηγή

Το χιόνι και η χιονοθύελλα
Το λατρεύουμε όλοι και είναι μαγικό που η κάθε χιονονιφάδα είναι διαφορετική από όλες τις υπόλοιπες, ενώ η κάθε περιοχή επειδή έχει διαφορετική θερμοκρασία, αέρα, υγρασία την ώρα που χιονίζει δημιουργεί χιονονιφάδες που κάπως μοιάζουν μεταξύ τους! Όταν χιονίζει πολλές φορές δεν φυσάει ταυτόχρονα ο αέρας και όλα είναι ήρεμα. Κάποιες φορές μαζί με το χιόνι που πέφτει φυσάει και αέρας και τότε λέμε ότι έχουμε χιονοθύελλα. Ο ήχος που ακούγεται όταν περπατάμε πάνω στο χιόνι είναι εκπληκτικός. Στην Ελλάδα δεν παγώνουν πια τόσο συχνά οι λίμνες όπως παλιότερα, όταν παγώσουν, όμως, είναι απόλαυση να περπατάς επάνω τους ή να κάνεις πατινάζ. Όσοι μένουν κοντά σε λίμνες που παγώνουν, όπως στην Καστοριά, γνωρίζουν πότε μπορούν να περπατήσουν πάνω στην παγωμένη λίμνη με ασφάλεια και πότε είναι επικίνδυνο. Ακούστε τον ήχο που κάνει ο πάγος της λίμνης όταν σπάει εδώ
Τα χιονισμένα τοπία, οι χιονονιφάδες που πέφτουν από τον ουρανό σαν να χορεύουν όταν χιονίζει  έχουν εμπνεύσει ζωγράφους να ζωγραφίσουν χιονισμένα τοπία και μουσικούς να συνθέσουν μουσικά κομμάτια προσπαθώντας να μιμηθούν τις πλαστικές κινήσεις των χιονονιφάδων και την ηρεμία του χιονισμένου τοπίου. 
Ο Ιταλός συνθέτης Antonio Vivaldi (1678-1741) στο κοντσέρτο του "οι 4 εποχές" αφιερώνει το τέταρτο μέρος στον Χειμώνα. Με τις μελωδίες και τα ηχοχρώματα από τα μουσικά όργανα που έχει στη διάθεσή του, δηλαδή την ορχήστρα εγχόρδων της εποχής του και τα λίγα πνευστά προσπάθησε να περιγράψει τα καιρικά φαινόμενα όπως η βροχή, η καταιγίδα, η χιονοθύελλα, ο αέρας που φυσά.
Ο Ρώσσος συνθέτης Pyotr Ilyits Tchaikovsky (1840-1893) στο μπαλέτο του "Ο καρυοθραύστης" αφιερώνει ένα μέρος της μουσικής του σύνθεσης στο χορό των χιονονιφάφων.
Την ίδια εποχή ο Γάλλος ιμπρεσιονιστής ζωγράφος Claude Monet (1840-1926) θα ζωγραφίσει μερικούς πίνακες με θέμα χιονισμένα τοπία. Ένας από αυτούς έχει τίτλο 'The Magpie' και μπορείτε να τον απολαύσετε στην ιστοσελίδα του μουσείου Orsay της Γαλλίας όπου και εκτίθεται.  
Claude Monet, The Magpie, λάδι σε μουσαμά, Musee d' Orsay, Γαλλία

Ο σύγχρονος του Μοnet, επίσης Γάλλος, συνθέτης, όμως, Claude Debussy (1862-1918) συνέθεσε για την τριών χρονών κόρη του Emma μια σουίτα για πιάνο με τον τίτλο "Children's corner". Aπό τα έξι μέρη της σουίτας το τέταρτο έχει τον τίτλο "The snow is dancing" [το χιόνι χορεύει). Ακούστε το εδώ.
Ο Αμερικάνος φωτογράφος Wilson Bentley (1865-1931) θα είναι ο πρώτος που θα φωτογραφίσει τις χιονονιφάδες χρησιμοποιώντας ένα μικροσκόπιο μαζί με την κάμερά του. Μια τέτοια φωτογραφία του μπορείτε να δείτε στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης. Ολόκληρη η συλλογή με τις ιδιαίτερες φωτογραφίες του υπάρχει στο Buffalo Museum of Science [Μουσείο της Επιστήμης] στο Buffalo της Αμερικής.   
Ένα τραγουδάκι για τις χιονονιφάδες που στροβιλίζονται και πέφτουν με χάρη όταν χιονίζει είναι "Το μπαλέτο των Νιφάδων" από τον ψηφιακό δίσκο "Μια Νότα Μου Χτυπάει το Τζάμι" σε μουσική Τατιάνας Ζωγράφου και στίχους Βεατρίκης Κάντζολας-Σαμπατάκου. Τραγουδά η Σοφία Παπάζογλου.
Μια παραδοσιακή γερμανική μελωδία που έχει τίτλο "το χιόνι" περιλαμβάνεται τον ψηφιακό δίσκο "Τραγουδάκια για τον Χειμώνα" στον οποίο τραγουδά η παιδική χορωδία του Σπύρου Λάμπρου.
Στο βιβλίο μουσικής του μαθητή της Β' δημοτικού στο κεφ. 14 υπάρχει ένα τραγούδι σε μουσική της Πολυξένη Ματέυ με τίτλο "Xιόνι, χιόνι χιόνισε" το οποίο μπορείτε να ακούσετε εδώ. Περισσότερα τραγούδια για το χιόνι εδώ.
Ποιήματα για το χιόνι μπορείτε να βρείτε εδώ.

ποταμός Αώος (Ήπειρος)
 
To ποτάμι
 Αναβρύζει νερό από τις πηγές του και σχηματίζει πότε πλατιά και πότε πιο βαθιά ποτάμια που πάντα καταλήγουν στη θάλασσα. Είναι πηγή ζωής για τα ζώα γιατί βρίσκουν νερό και τροφή όπως η αρκούδα (Ursus arctos), αλλά και μέσα στο ποτάμι ζουν ψάρια και μικρά ζώα όπως η βίδρα (Lutra lutra) που κινδυνεύει με εξαφάνιση. Τα ποτάμια τα ρυπαίνουμε εμείς οι άνθρωποι γιατί ρίχνουμε σκουπίδια είτε πλαστικά είτε χημικά απόβλητα από τα εργοστάσια και τα ζώα τότε έχουν μεγάλο πρόβλημα. Ο ήχος που κάνει το ποτάμι λέγεται κελάρυσμα. Μπορείτε να το απολαύσετε εδώ. Το νερό στο δάσος κάποιες φορές σχηματίζει μικρά ρυάκια, κάποιες φορές μεγάλο ποτάμι το οποίο πέφτει για λίγο, όχι πολύ γιατί τότε έχουμε καταρράκτη, πηγαίνοντας προς τη θάλασσα. Σε αυτό το βίντεο μπορείτε να ακούσετε τους διαφορετικούς αυτούς ήχους που κάνει το νερό.
Ένα υπέροχο τραγούδι με τίτλο "Επτά ποτάμια" σε στίχους και μουσική του Γιώργου Χατζηπιερή θα τραγουδίσει η Ελευθερία Αρβανιτάκη στον ψηφιακό δίσκο "Τεμπέλης Δράκος".
O Υiruma, Κορεάτης πιανίστας και συνθέτης θα εκδόσει στον ψηφιακό δίσκο του "The Best-|Reminiscent 10th Anniversary" μια δική του σύνθεση με τίτλο "Το ποτάμι κυλάει μέσα σου" ("The river flows in you"). 
Πίνακες ζωγραφικής με θέμα το ποτάμι μπορείτε να δείτε εδώ.
 
Ο καταρράκτης
Όταν το ποτάμι, καθώς κυλάει τα νερά του συναντά έναν μεγάλο ή μικρό γκρεμό πέφτει απότομα όλος ο όγκος του νερού τους προς τα κάτω και τότε σχηματίζεται καταρράκτης. Οι Ελλάδα έχει διάσημους καταρράκτες, πολύ όμορφους σε διάφορα μέρη όπως η Ξάνθη (καταρράκτης Λειβαδίτης), η Έδεσσα, η Σαμοθράκη, το Νυδρί στη Λευκάδα κλπ. Ένας μεγάλος καταρράκτης που σχηματίζεται από έναν  ποταμό με πολύ νερό έχει πιο βαθύ ήχο σε σχέση με έναν μικρό καταρράκτη που ακούγεται πιο ψηλά. Οι πιο μεγάλοι καταρράκτες τους κόσμου είναι οι καταρράκτες του Νιαγάρα στον Καναδά της Βόρειας Αμερικής. Απολαύστε τους εδώ και εδώ



Βίντεο

 

πηγές
Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Δαδιάς

www.meteo.gr


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Φίλιππος Κατσιγιάννης, φωτογράφος άγριας ζωής

 Αύριο έχουμε τη μεγάλη χαρά και τιμή να έχουμε στην τάξη μας, μέσω Webex, τον εξαιρετικό φωτογράφο άγριας ζωής Φίλιππο Κατσιγιάννη. Ο κύριο...