Αρκτούρος, "Αιχμάλωτα άγρια ζώα στην Ελλάδα"

 

Διαβάστε ολόκληρο το υπόμνημα εδώ: 

https://www.zoosos.gr/wp-content/uploads/others/ArktourosZoologikoiKipoi.pdf

 

I. ΟΡΙΣΜΟΙ

• Ζώο άγριο (wild): Ζώο που ανήκει σε είδος της άγριας ζωής (wildlife). Ο όρος «άγρια ζωή» αναφέρεται σε είδη τα οποία δεν έχουν λάβει μέρος στην διαδικασία της εξημέρωσης από τον άνθρωπο, και εξακολουθούν να ζούν και να αναπαράγονται στο φυσικό τους περιβάλλον (υποκείμενα στους νόμους της φυσικής επιλογής) χωρίς να εξαρτώνται από την ανθρώπινη φροντίδα. 

• Ζώο κατοικίδιο (domesticated): Ζώο το οποίο ανήκει σε είδος που έχει εξαλλαχθεί μέσα από την μακροχρόνια διαδικασία της εξημέρωσης, σε συνδιασμό με την τεχνητή επιλογή, η οποία αποδίδεται με τον όρο «domestication». Κατά την διαδικασία αυτήν, ένας άγριος πληθυσμός ζώων έχει δεχθεί σε βάθος χρόνου την ανθρώπινη επίδραση και έχει υποστεί αλλαγές σε γενετικό επίπεδο, δια μέσου των γενεών και με την μέθοδο της επιλεκτικής αναπαραγωγής, με σκοπό να εξυπηρετήσει ανθρώπινες ανάγκες. Η σημαντικότερη παρενέργεια αυτής της διαδικασίας είναι η δημιουργία εξάρτησης από τον άνθρωπο, και η απώλεια της ικανότητας του ζώου να επιβιώσει χωρίς ανθρώπινη φροντίδα. 

• Ζώο εξημερωμένο (tamed): Ζώο το οποίο έχει δεχθεί από τον άνθρωπο την επίδραση της εξημέρωσης (Taming). Σαν αποτέλεσμα αυτής της επίδρασης, η έμφυτη τάση που έχει ένα άγριο ζώο να φοβάται και να αποφεύγει τους ανθρώπους έχει μειωθεί σε ένα κάποιο (άλλοτε μεγαλύτερο και άλλοτε μικρότερο) βαθμό. 

• Ζώο συντροφιάς (pet): Κατοικίδιο ζώο, το οποίο διατηρείται από τους ανθρώπους για συντροφιά  ή για προστασία (σε αντιδιαστολή με άλλες κατηγορίες κατοικιδίων, τα οποία διατηρούνται για παραγωγή προϊόντων ή για εργασία).

Η διαφορά του κατοικίδιου ζώου από το άγριο-εξημερωμένο έγκειται ακριβώς στην γενοτυπική αλλαγή, η οποία δεν περιορίζεται μόνον στον φαινότυπο ενός ατόμου που, έχοντας χάσει τον έμφυτο φόβο για τους ανθρώπους, μπορεί να εκδηλώνει ακόμα και φιλική προς αυτούς συμπεριφορά, αλλά συνίσταται σε βαθύτερες και μονιμότερες αλλαγές που αφορούν τον γενότυπο, δηλαδή τα γονίδιά του. Το κατοικίδιο ζώο, σε αντίθεση με το άγριο (και ανεξάρτητα από τον βαθμό της εξημέρωσης, δηλαδή τον βαθμό της εξοικείωσής του με την ανθρώπινη παρουσία), αποτελεί προϊόν ανθρώπινης παρέμβασης η οποία έχει επιφέρει αλλαγές μέσα στον πυρήνα των κυττάρων του (γενότυπο). Με άλλα λόγια, το άγριο-εξημερωμένο ζώο είναι το άμεσο αποτέλεσμα περιβαλλοντικών επιδράσεων και συγκυριών, ενώ το κατοικίδιο ζώο είναι το μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα επιλεκτικής αναπαραγωγής (selective breeding).  

• Ζωολογικός κήπος: Εγκατάσταση (μόνιμη), που διατηρεί αριθμό αγρίων ειδών μεγαλύτερο από ένα ελάχιστο όριο, και τα επιδεικνύει στο κοινό. 

• Ενυδρείο (aquarium): Ελεγχόμενος χώρος διατήρησης υδρόβιων ζώων και φυτών, που διαθέτει τουλάχιστον μια πλευρά με απόλυτη διαφάνεια για παρατήρηση. 

• Δελφινάριο : Εγκατάσταση (μόνιμη ή εποχιακή), που διατηρεί και επιδεικνύει στο κοινό αιχμάλωτα κητώδη (κατά πλειοψηφία ρινοδέλφινα) και (ενίοτε) άλλα θαλάσσια θηλαστικά, όπως θαλάσσιους ελέφαντες, θαλάσσιους λέοντες, και φώκιες. 

• Τσίρκο: Εγκατάσταση (μόνιμη ή εποχιακή), που διατηρεί ένα ή περισσότερα άγρια ή οικόσιτα ζώα, και τα χρησιμοποιεί για την εκτέλεση παραστάσεων και θεαμάτων. 

• Προσωπική συλλογή - Έκθεση ζώων: Εγκατάσταση (μόνιμη) που διατηρεί αριθμό αγρίων ειδών μικρότερο από ένα ελάχιστο όριο, και είτε τα επιδεικνύει στο κοινό, είτε όχι.  

• Καταφύγιο Αιχμαλώτων Ζώων: Εγκατάσταση που διασώζει και προσφέρει στέγη και φροντίδα σε ζώα τα οποία έχουν κακοποιηθεί, τραυματιστεί, εγκαταλειφθεί ή εξαρτώνται από τον άνθρωπο για τον οποιονδήποτε λόγο, ΔΕΝ τα αναπαράγει, και έχει πρωταρχικό μέλημα την ευζωία του καθενός από αυτά. 

• Κέντρα Περίθαλψης Ειδών Αγρίας Πανίδας (ΚΕ.Π.Ε.Α.Π): Νομικά πρόσωπα που λειτουργούν υπό την εποπτεία της Πολιτείας και υποδέχονται, περιθάλπουν και φιλοξενούν είδη της άγριας πανίδας.  

• Ευζωία - Πέντε Ελευθερίες: Κατάσταση υγείας και ευεξίας, που εξασφαλίζεται με την κάλυψη των εγγενών αναγκών των ζώων, οι οποίες είναι: Προστασία από τον φόβο και την αγωνία, παροχή τροφής και νερού σε επάρκεια ποσοτική και ποιοτική, κατάλληλο περιβάλλον που παρέχει την δυνατότητα έκφρασης της φυσιολογικής συμπεριφοράς που ορίζει το είδος, και παροχή υγειονομικής περίθαλψης.  

• Στερεοτυπική συμπεριφορά (1, 2): Μη φυσιολογική για το είδος συμπεριφορά, η οποία είναι προβληματική, μονότονη και επαναλαμβανόμενη, δεν έχει κανέναν λειτουργικό σκοπό, εμφανίζεται πολύ συχνά στα ζώα στην αιχμαλωσία, και οφείλεται κυρίως στην ανία, στην καταπίεση και στο στρες.  

• Ενδημικά ή εγχώρια είδη: Είδη ζώων ή φυτών που ανήκουν στην ενδημική πανίδα ή χλωρίδα μιας συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής.  

• Ξενικά είδη: Είδη ζώων ή φυτών που ΔΕΝ ανήκουν στην ενδημική πανίδα ή χλωρίδα μιας συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής.  

• Διατήρηση των ειδών: Η διαδικασία της προστασίας των υπό εξαφάνιση ειδών ζώων ή φυτών in situ, δηλαδή στο φυσικό τους περιβάλλον, και ex situ, δηλαδή έξω από το φυσικό τους περιβάλλον, είτε με την μορφή ολόκληρου του ζώου ή του φυτού, είτε με την μορφή σπόρων, ιστών, κυτταροκαλλιεργειών, σπερματοζωαρίων και ωαρίων. 

• Συνθήκη CITES: Διακυβερνητική Σύμβαση για το Διεθνές Εμπόριο Απειλουμένων Ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας, που έχει στόχο να εξασφαλίσει ότι το διεθνές εμπόριο των διαφόρων ειδών αγρίων ζώων και φυτών δεν απειλεί την επιβίωση και την διαιώνισή τους. (Convention on International Trade in Endangered Species )  

• ENDCAP: Πανευρωπαϊκό δίκτυο οργανώσεων για την εξάλειψη της αιχμαλωσίας των αγρίων ζώων

• IUCN: Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (International Union for Conservation of Nature)

• IBA: Διεθνής Ένωση για την μελέτη και την προστασία της Αρκούδας (International Association for Bear Research and Management)

 πηγή