Αρκτούρος "Αιχμάλωτα άγρια ζώα στην Ελλάδα" (Θεσσαλονίκη 2011) Κέντρα περίθαλψης ειδών άγριας πανίδας και καταφύγια αιχμάλωτων ζώων

Ως Κέντρα Περίθαλψης Ειδών Αγρίας Πανίδας ορίζονται οι χώροι που υποδέχονται, φιλοξενούν και περιθάλπουν άγρια ζώα, τα οποία δεν είναι ικανά να επιβιώσουν χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση (Υπουργική Απόφαση 33617/2000). Βασικός σκοπός της φιλοξενίας των ζώων είναι η επανένταξη στο φυσικό τους περιβάλλον, αν και όποτε αυτό κριθεί δυνατόν, ή η μέριμνα για την ευζωία τους, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η επανένταξη κρίνεται αδύνατη. Στην Ελλάδα, υπάρχει νομικό πλαίσιο για τη λειτουργία των κέντρων περίθαλψης και, παρά το γεγονός ότι έχουν γίνει κάποια σημαντικά βήματα εθελοντικής βάσης, η συστηματικότερη και μεθοδικότερη οργάνωσή τους αποτελεί άμεση αναγκαιότητα. Άμεση αναγκαιότητα αποτελεί επίσης και η ανάγκη της δημιουργίας περισσότερων χώρων ΜΟΝΙΜΗΣ φιλοξενίας άγριων ατόμων και ειδών που ΔΕΝ είναι επανεντάξιμα. 

 

Ο όρος "Καταφύγιο Αιχμαλώτων Ζώων", παρ' όλο που χρησιμοποιείται πολλές φορές, εντελώς καταχρηστικά, από τους ζωολογικούς κήπους ή τις προσωπικές συλλογές, δεν υφίσταται στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία, και αυτή η ασάφεια των όρων δίνει την δυνατότητα στους ζωολογικούς κήπους να δημιουργούν ακόμα μεγαλύτερη σύγχιση στο κοινό σχετικά με την προστασία των αγρίων ζώων. Στην Ευρώπη, οι χώροι που λειτουργούν ως καταφύγια είναι εξειδικευμένοι, με την έννοια ότι δεν φιλοξενούν ποικιλία ειδών, αλλά ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΑ ΕΙΔΗ. Για παράδειγμα, καταφύγια αρκούδων (εκτός από αυτό του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ) υπάρχουν επίσης στην Αυστρία, στην Βουλγαρία, στην Γερμανία, στην Ρουμανία και στην Ρωσία. Στην Ισπανία, στην Ολλανδία και στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχουν καταφύγια πρωτευόντων.

Οι όροι και οι έννοιες είναι απολύτως απαραίτητο να ξεκαθαριστούν και νομοθετικά, ούτως ώστε να καταστεί απολύτως σαφές τι ακριβώς σημαίνει ζωολογικός κήπος, τι καταφύγιο αιχμαλώτων ζώων, και ποιες είναι οι διαφορές τους. Σε γενικές γραμμές, τα καταφύγια αιχμαλώτων αγρίων ζώων έχουν τα εξής χαρακτηριστικά: 

1.- Χώρους διαβίωσης επαρκείς και κατάλληλους, που παρέχουν στα ζώα την δυνατότητα να εκδηλώσουν την φυσιολογική συμπεριφορά που ορίζει το είδος τους. 

2.- Οι χώροι διαβίωσης ενός καταφυγίου παρέχουν επίσης στα ζώα την δυνατότητα της ιδιωτικής απομόνωσης κατά βούληση, καθώς και τον κατάλληλο "περιβαλλοντικό εμπλουτισμό", δηλαδή ερεθίσματα παρόμοια με αυτά που θα είχαν, αν ήταν ελεύθερα στο φυσικό τους περιβάλλον. Σε αντίθεση με τους ζωολογικούς κήπους, οι επισκέψεις του κοινού στους χώρους των ζώων των καταφυγίων είναι απολύτως ελεγχόμενες, για να μην τα ενοχλούν. 

3.- Σε αντίθεση με τους ζωολογικούς κήπους, ένα καταφύγιο υιοθετεί πολιτική ΜΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ και μη εμπορίας των ζώων που φιλοξενεί. Τέλος, ένα καταφύγιο παρέχει φροντίδα για όλην την διάρκεια της ζωής των ζώων, στην περίπτωση που αυτά δεν θα μπορέσουν ποτέ να επανενταχθούν στο φυσικό τους περιβάλλον.

Στην Ευρώπη, σήμερα, πολλά από τα υπάρχοντα καταφύγια θεωρούνται ήδη υπερπλήρη, δεδομένου ότι διαθέτουν συγκεκριμένο αριθμό θέσεων και μπορούν να καλύψουν έναν περιορισμένο αριθμό ζώων, προκειμένου να εξασφαλίσουν την ευζωία τους, η οποία αποτελεί προτεραιότητα. Η ανάγκη της δημιουργίας περισσοτέρων Καταφυγίων Αιχμαλώτων Ζώων, καθώς επίσης και η αναγνώριση και θέσπιση κανόνων λειτουργίας και προδιαγραφών, τόσο στην Ελλάδα όσο και γενικότερα στην Ευρώπη του σήμερα, είναι άμεση και επιτακτική. 

 

πηγή 

Διαστήματα Ηλιοφάνειας  

Αρκτούρος "Αιχμάλωτα άγρια ζώα στην Ελλάδα (Θεσσαλονίκη 2011) σ. 25-26. 

φωτο 1, φωτο 2, φωτο 3